Pektemiz temizlik şirketi blogu olarak, evinizde Kaizen prensiplerine göre temizlik yapmanın ipuçlarını paylaşıyoruz. Unutmayın, eğer yardıma ihtiyacınız olursa, Pektemiz olarak her zaman yanınızdayız!
Yazar: Anastasia Pivovarova
Lifehacker Yazarı
Kaizen İlkelerine Göre Nasıl Temizlik Yapılır?
Kaizen, Toyota fabrikalarında iş süreçlerini mükemmelleştirmek ve üretim organizasyonuna minimum maliyetle maksimum verimlilik kazandırmak için geliştirilen bir uygulamadır. Bu uygulama sayesinde, büyük depolardan kaçınma, her aşamada sürekli kalite kontrolü, süreçleri gözlemleyerek eksiklikleri tespit etme gibi prensipler belirlenmiştir. Bu prensiplerden biri de 5S sistemi olup, genellikle Kaizen’in inceliklerini öğrenmeye ve uygulamaya başlarken ilk adım olarak kabul edilir.
5S: Sınıflandırma, Sistematik Düzenleme, Sürekli Temizlik, Standartlaştırma, Sürekli İyileştirme—ideal bir çalışmanın temel prensipleridir.
Evimizde işyerinden daha az meşguliyetimiz yok, öyleyse neden bu faydalı tavsiyeleri kişisel amaçlarımız için kullanmayalım? 5S bazen sadece iş gününün sonunda çalışma alanlarının temizlenmesi olarak algılanır, bu yüzden sonuçlar görünmez. Eşyaları yerlerine koymanın ne anlamı var ki, eğer kullanımı zor oluyorsa! Hayır, basit bir temizlikle araba üretemezsiniz.
5S, işlevlerin etkin bir şekilde yerine getirilmesi için çalışma alanının düzenlenmesidir.
Kaizen prensiplerine göre temizlik yapmak belirli sonuçlar vermelidir. Daha fazla alan açılmalı, günlük işler daha kolay hale gelmeli ve evde temizliği sürdürmek doğal bir alışkanlık olmalıdır. Kaizen, mükemmelliğe sonsuz bir çaba anlamına gelir, bu yüzden bir genel temizlikten sonra evinizin pırıl pırıl olmasını beklemeyin. Kaizen, aşamalı olarak uygulanır ve zaman alır.
Temizliğin Amacı Nedir?
Temizliğin amacı sadece ortalığı temizlemek değil. Asıl görev, evinizde temizliği kolay ve pratik bir şekilde yapabileceğiniz bir alan yaratmaktır. Bunun için çok fazla şey yapmanıza gerek yok. Ancak çok düşünmeniz gerekecek. Vereceğiniz kararlar, temizliğin hızı ve rahatlığı üzerinde etkili olacaktır.
Temizliğe başlamadan önce edinmeniz gereken araçlar: renkli yapışkan notlar (bunlar kanban—nesneyi işaretleyen bir sembol—görevini görecek), motivasyon ve alışılmış düzeni değiştirmeye hazır olma. Şimdi 5S sistemine geçelim.
1. Sınıflandırma
Bu adım, eşyaların gereken ve gerekmeyen olarak net bir şekilde ayrılması ve gereksiz olanlardan hızlıca kurtulmayı içerir.
Nasıl yapılır? Öncelikle, odanın ortasında bir alan boşaltın; buraya şimdilik yer bulamadığınız eşyaları koyacağız. Ardından, sınıflandırmaya başlayacağınız bir alan belirleyin. Mutlaka o yerde bulunduğunuz pozisyonu alın. Eğer çalışma masası ise sandalyeye oturun. Eğer gardırop ise aynanın önüne geçin. Mutfaksa, lavabo veya ocağın yanında durun. Bu, eşyalar hakkında karar verirken başlangıç noktanız olacak. Herhangi bir eşyayı elinize alın ve şu soruları cevaplayın:
- Bu eşya bana ne kadar gerekli?
- Bu eşya burada gerekli mi?
- Ne sıklıkla kullanıyorum?
- En son ne zaman elime aldım?
Eğer eşya bu yerde gerekli, sık kullanılıyor ve elinizin altında olması gerekiyorsa, yeşil bir yapışkan notla işaretleyin. Gerekli ama nadiren kullanılan eşyaları sarı ile işaretleyin.
Eğer eşya bu yerde gereksizse, onu olması gereken yere taşıyın. Şu anda nereye koyacağınızı bilmiyorsanız, turuncu bir etiket yapıştırın ve odanın ortasına koyun. Eğer bir eşyayı altı aydan uzun süredir elinize almamışsanız, kırmızı bir etiket verin.
Kırmızı etiketli eşyalarla ne yapmalı? En ideali—atmak. Kaizen felsefesi, büyük stoklarla uyuşmaz; prensiplerinden biri depo alanlarının azaltılmasıdır. Elbette her şey bu kadar basit değil. Bazen stok tutmamak avantajlı değildir, ancak biz “her ihtimale karşı” eski eşyaları, bozuk cihazları biriktirmeye alışkınız. Ya bir gün lazım olursa?
Eski ve gereksiz şeyleri acımadan atın!
Okulda el işi dersinde başladığınız o yastık işlemeyi ne zaman bitireceksiniz? İki bozuk vantilatörden üçüncü, çalışan bir tane yapmayı ne zaman planlıyorsunuz? Modası geçmiş ama “belki yine moda olur” diye sakladığınız o elbiseyi ne zaman giyeceksiniz? Şimdi ya da asla. Tüm bu ıvır zıvırı attığınızda evinizin ne kadar temizlendiğini göreceksiniz. Sonuçta, evde tozlu bir müze tutmak kârlı değil: Sadece karşılaştırma için, bölgenizde birkaç metrekarelik yıllık kira bedelini hesaplayın.
2. Düzenli Tutma veya Sistematik Düzenleme
Gerekli eşyaları, hızlıca bulup kullanabileceğiniz şekilde saklamalısınız. Bu, ergonominin saf halidir; burada deneyiminiz ve pratikliğiniz yardımcı olmalı. Eşyaları yerlerine yerleştirirken, davranışınıza yerleşmiş kalıplardan kurtulmak önemlidir. Örneğin, koltuğu her zaman kanepenin sağına koymaya alışmışsanız, çünkü ebeveynleriniz hep öyle yapmış, belki de koltuğu daha kullanışlı bir yere koymanın zamanı gelmiştir.
Eşyaları yanlış yere koyduğunuzu anlamak çok kolay. Aynı eşya sürekli olarak yerinde değilse, demek ki orası onun yeri değildir. Göreviniz, her eşya için onu geri koymanın rahat olacağı bir yer bulmaktır. Eşyanın sadece alınması değil, yerine geri koyulması da kolay olduğunda, temizlik otomatikleşir.
Eşyalar birlikte kullanılıyorsa, onları yan yana saklayın. Yeşil etiketli eşyalar yakında, sarı etiketliler biraz daha uzakta olsun. Yeşil etiketli herhangi bir eşyaya ulaşmak kolay olmalı; hareketlerinizin rotası çok basit olmalı. Örneğin, takı kutusu üst rafta iyi durabilir ama onu her gün kullanıyorsanız ve rafa uzanmanız gerekiyorsa, bu yer uygun değildir.
Benzer eşyaları kutulara koyun. Her çekmeceye bir işlev atayın. Eğer bir yerde elektronik cihazlar tutuyorsanız, oraya belgeleri koymayın. Belgelerinizi farklı dosyalara ayırın. Ve çekmeceleri ve dosyaları etiketlemekten üşenmeyin!
Fonksiyonel mobilya ve kaliteli araçlar için para harcamaktan çekinmeyin. İyi mobilya, başarınızın yarısıdır. Temizlik sırasında birden ortamı değiştirmek mümkün olmasa da, değişiklikler için bir plan yapabilirsiniz.
Acelemiz yok. Kaizen, ani devrimlerden ziyade kademeli değişiklikler demektir.
3. Sürekli Temizlik
Evinizi her gün düzenli tutmanıza yardımcı olacak adımları düşünün. Örneğin, dolapta raflar arasında çok fazla boşluk varsa, büyük yığınlar bozulur ve kıyafetler kırışır. Bunu önlemek için raflar arasındaki mesafeyi azaltın—aynı miktarda eşyayı yerleştireceksiniz ve kırışmayacaklar. Mobilya atölyelerinin yaygınlığı göz önüne alındığında, bu görev sizin için zor olmayacaktır.
Eğer çok odanız varsa, her birine bir çöp kutusu koymak mantıklıdır. Böylece masadan kağıtları çöpe götürmek istemediğinizde, onları masanın altındaki kutuya atabilirsiniz ve günde bir kez tüm evin çöplerini toplayabilirsiniz.
Çöp, kırıntı ve kir kaynaklarını belirleyin ve yollarına engeller koyun: Kapının önüne paspas serin veya mutfak masası yakınında bir faraş ve süpürge için yer ayırın, böylece her seferinde başka bir odaya koşmak zorunda kalmazsınız.
İş yükünüzü azaltan bu tür küçük şeyler, tembeller için kolay bir çözüm gibi görünebilir. Ancak, her an yerleri silmeye hazır olsanız bile, bunlar zamanınızı tasarruf edecektir.
4. Standartlaştırma
Temizlik ve düzen kuralları herkes için zorunlu olmalı ve başarılı çözümler standartlaştırılarak uygulanmalıdır. Evde, talimatlar asıp temizlik çizelgelerinin altına tüm aile üyelerinin imzalarını almak gerekli olmayabilir, ancak herkesin bir iş bölümünden sorumlu olmasını sözlü olarak belirlemek faydalı olacaktır. Temizliği pek az kişi sever. Ancak biz boşuna tembeller için çözümler aramıyoruz.
Ödül sistemini standartlaştırın: Biri yeni ve ergonomik bir çözüm önerirse, mutlaka bir ödülle bunu takdir edin. Özellikle çocukları motive etmek istediğinizde bu yöntem çok iyi çalışır. Çocukların hayal gücü, temizlik söz konusu olsa bile, en iyi sıra dışı çözüm kaynağıdır.
5. Sürekli İyileştirme
Sistemin prensipleri alışkanlık haline gelmeli, böylece her temizlikte evinizi daha da güzelleştirmek isteyesiniz. Evdeki tüm eşyaları her hafta sınıflandırmanın anlamı yoktur, ancak birkaç ayda bir renkli etiketlerle genel bir temizlik yapmak faydalı olacaktır. Bütçe planlamanıza mobilya yenileme ve tamirat için kaynak ayırın. Eşyaların yerleşim planlarını çizin ve yeniden düzenlemekten korkmayın. Sonuçları önce ve sonra fotoğraflarıyla değerlendirin.
Kaizen prensipleri Amerika’yı yeniden keşfetmiyor. Tamamen sağduyu ve deneyime dayanıyorlar. Ancak, hepimizin bir şekilde zaten uyguladığı (veya en azından uygulamaya çalıştığı) tek bir sistem içinde birleştirilmiştir.
Eğer çalışma masanızı düzenlemek istediniz ve temizliğin çok zaman ve çaba aldığını fark ettiyseniz, her şeyi bırakıp eski dağınıklığa dönmek isteyebilirsiniz. Ancak zorlukların nedenlerini analiz etmek, daha küçük bir masa almak veya belgeleri saklamak için özel bir raf edinmek daha avantajlıdır. Bu şekilde çalışma alanınızı ve kendinizi sonsuza dek mükemmelleştirebilirsiniz. İşte bu, Kaizen felsefesinin sizin için pratikte uygulanması olacaktır.
Eğer bu süreç size karmaşık geliyorsa veya yardım almak isterseniz, Pektemiz olarak profesyonel ekibimizle her zaman yanınızdayız. Temiz ve düzenli bir ev için bize güvenebilirsiniz!
